Rijk Zwaan

Nieuwe Indus Neva Bulk Containers
Meerdere keren per week worden zaden via de verpakkingsafdeling naar Incotec Europe in Enkhuizen gestuurd. Incotec voert bijvoorbeeld het coatingproces uit op onze sla-zaden. Volgens René Heijink is dit vorig jaar niet efficiënt gedaan, waarbij het proces te veel verschillende behandelingen en handelingen omvatte. Rijk Zwaan ontving de korrels terug van Incotec in grote dozen of blikken. De verpakkingsmedewerkers moesten bijvoorbeeld ongeveer 30 eenheden vullen voor de pakketten van 400 kilogram. De blikken of dozen moesten worden geopend en boven in de machine op de verpakkingsafdeling worden geplaatst. Daarom zochten Rijk Zwaan en Incotec samen naar een methode om het transport en de verwerking van de zaden gemakkelijker te maken.

De korrels met de zaden gaan in sterke big bags van ongeveer 95 bij 95 centimeter. De speciale palletstructuur aan de onderkant van de Neva maakt het mogelijk dat de heftruck de bulkkorrels in één beweging naar de bovenkant van de verwerkingsmachine kan tillen. Een medewerker verbindt vervolgens de losslang van de big bag via het midden van het onderdek van de Neva – dat geopend en gesloten wordt door middel van een schuif aan de zijkant – met de machine. Binnen korte tijd wordt de machine met slechts één handeling gevuld.

Hoe bent u te werk gegaan bij het selecteren van dit nieuwe systeem?
René Heijink: “We hebben het allemaal besproken met twee afzonderlijke groepen. De Neva’s van Indus maakten het mogelijk om vanaf de onderkant te lossen. Dit was een groot voordeel.

Bovendien zijn ze gemakkelijk te transporteren, duurzaam en acceptabel qua prijs. We gebruiken de Neva’s nu ongeveer 18 maanden en we zijn er erg tevreden over. We werken niet alleen efficiënter, maar de Neva’s stellen ons ook in staat om onder betere omstandigheden te werken en ze zijn veiliger.”

Jacco Klompé, assistent-manager van de verwerkingsafdeling bij Incotec, stemde ermee in dat het proces nu veel efficiënter verloopt: “Het vullen en legen gaat nu veel sneller. Bovendien zijn de Neva’s gemakkelijk te stapelen als ze gevuld zijn en nemen ze weinig opslagruimte in beslag als ze leeg zijn of worden teruggetransporteerd.

Een investering in zo’n systeem dat continu in gebruik is, betaalt zichzelf binnen slechts enkele jaren terug.” De gestage groei bij Rijk Zwaan heeft ertoe geleid dat het bedrijf overweegt om andere processen te bekijken die kunnen overstappen op het gebruik van de Indus Neva’s. Het systeem heeft zich duidelijk in de praktijk bewezen.

De enorme hoofdlocatie van Rijk Zwaan bevindt zich in De Lier, in het hart van het Westlandgebied, en heeft bijna 650 medewerkers in dienst. In het westelijke deel van de provincie Noord-Brabant, nabij het dorp Fijnaart, heeft het bedrijf ook een groot verbeteringscentrum voor teelt, met verschillende laboratoria die samen ongeveer 400 mensen in dienst hebben. Daarnaast werken ongeveer duizend medewerkers bij verschillende dochterondernemingen verspreid over de hele wereld.

Rijk Zwaan richt zich op de ontwikkeling, teelt, productie en verkoop van hoogwaardige zaden voor groenten.

Het concept van het bedrijf om zich op kwaliteit te concentreren, zit duidelijk in de lift. De verkoop groeit gestaag in meer dan 100 landen. In 2007 stelde het bedrijf plannen op voor een nieuw gebouw voor verbetering van groenteteelt. De bouw begon in 2010 en zou naar verwachting in 2014 worden voltooid.

Wat is het geheim achter deze gestage groei? René Heijink: “Het heeft alles te maken met de bedrijfscultuur bij Rijk Zwaan. De organisatie doet er alles aan om een prettige en stimulerende sfeer te creëren. Medewerkers volgen niet alleen cursussen die relevant zijn voor onze producten, maar worden ook aangemoedigd om na te denken over verbeteringen. Al onze medewerkers zijn zich ervan bewust dat ze met een product van topkwaliteit werken.”

Specifieke marktvraag

De ontwikkeling van nieuwe groentesoorten vormt een belangrijke schakel in de keten van bedrijfsprocessen. Elk land heeft zijn eigen cultuur, regelgeving, consumentenvoorkeuren en natuurlijk klimaat. Onderzoekers bedenken voortdurend innovatieve producten in onze gespecialiseerde laboratoria. Het anticiperen op specifieke marktvragen is een echte kunst geworden bij Rijk Zwaan. René Heijink: “Je hoeft alleen maar te kijken naar de verschillende soorten sla en het assortiment tomaten waaruit consumenten in Nederland kunnen kiezen.” Rijk Zwaan produceert zelfs meer variëteiten vanwege de groeiende vraag uit Azië. Waar de Europese consument de voorkeur geeft aan knapperige sla bestaande uit korte slabladeren, geeft de Chinese consument de voorkeur aan sla met lange bladeren. Er zijn in totaal 25 verschillende groenten die afkomstig zijn van ongeveer 900 verschillende variëteiten. Het ontwikkelen van een nieuwe variëteit duurt normaal gesproken tussen de zes en twaalf jaar. We hebben de absolute top, wereldwijde positie als landbouwwetenschappers die betrokken zijn bij het verbeteren van de rassen sla en spinazie.

Vernieuwende verpakkingsafdeling

De verpakkingsafdeling vormt het eindstation voor alle processen binnen het bedrijf, na de standaard schoning en eventuele zaadbehandelingen (primen, pileren en coaten) en vóór de distributie naar afnemers. Op deze afdeling vindt het tellen en wegen van zaden volautomatisch plaats, net als het verpakken van pillen, waarin slazaden zijn ingekapseld voor makkelijk machinaal zaaien. Het tellen komt in beeld voor zaden van duurdere gewassen als komkommer,tomaat, paprika en aubergines. In een aparte ruimte zorgen werknemers voor het handmatig wegen en verpakken van kleinere partijen. Ook maken zij porties voor de afdeling zaadbehandeling. De buitengewoon schone en stofvrije afdeling beschikt momenteel over zes telmachines, twee blikkenlijnen, twee weegmachines en een bulklijn voor hoofdzakelijk spinazie. Eén blikkenlijn verpakt in blikken met 5.000 pillen, de andere lijn in blikken met 25.000 pillen. Drie telmachines bevatten zelfs vier maal twaalf kanalen voor het exact tellen van alle zaadjes.

Heijink: “De capaciteit bedraagt zo rond de 30.000 zaden per minuut. In dezelfde lijn volgt het automatisch sealen van de verpakking. Met uitzondering van het instellen van de machines komt er geen handwerk aan te pas.” René Heijink is drie jaar geleden als hoofd verpakkingen in dienst getreden. Zijn rol richt zich, naast het oplossen van problemen, het doorvoeren van procedureaanpassingen en het bewaken van de sfeer op de werkvloer, vooral op de lange termijn. Hoe kunnen processen en werkwijzen efficiënter? Wat zijn de ideeën die leven onder de medewerkers? Welke alternatieven en investeringen zijn nodig voor verbetering? “In het begin vond ik het te druk op de afdeling. Men werkte te dicht op elkaar. Bovendien bleek er behoefte aan meer teamverband. Daarin hebben we belangrijke stappengezet. In de nieuwbouw is een ruim opgezette verpakkingsafdeling gerealiseerd waar we als team erg blij mee zijn”, stelt hij tevreden vast.

Controlefunctie zaden

De verpakkingsmedewerkers hebben een belangrijke procescontrolefunctie. “Wij zijn de laatste die het zaad zien en controleren. Middels een visuele inspectie beoordelen wij of het voldoet aan de norm. Is het zaad bijvoorbeeld niet goed schoon, dan zorgen wij voor herstel van het proces. Ook bewaken wij de procesveiligheid en voorkomen we dat bijvoorbeeld twee batches verwisseld worden” legt Heijink uit. “Het is desastreus als een klant in plaats van trostomaten vleestomaten ziet groeien. Dat moeten we te allen tijde voorkomen.”

Naast de controle en bediening van de machines is het schoonmaken een belangrijke taak. Het minuscule zaad mag nergens achter blijven hangen. De medewerkers van de verpakkingsafdeling maken na iedere batch de machine volledig schoon met zowel een luchtdrukapparaat als een stofzuiger. De standaardprocedure is dat een collega de handelingen checkt en aftekent. Dit lijkt overbodig, maar het draagt bij aan het belangrijke bewustwordingsproces van de schoonmaker. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Het past bij de productie en levering van een topproduct.

Waar ligt dan een mogelijk kritiekpunt?
Heijink: “Vooraf is de routing van elke batch geprogrammeerd door de supply teams. Elke partij zaad krijgt een unieke barcode. Het zaad moet zo in de juiste machine komen. Is dit door een menselijke fout niet het geval, dan verschijnt er een melding op de handscanner. In een dergelijke situatie kan het alleen maar fout gaan als de medewerker het scannen vergeet. Daarom draaien alle processen binnen ons hele bedrijf om het volgen van vaste procedures.
En dat is bij Rijk Zwaan uitstekend georganiseerd. Een medewerker scant elke handeling die hij verricht.”

Extra capaciteit creëren

De afzet van Rijk Zwaan groeit en daarmee ook de hoeveelheid zaad die moet worden verwerkt op de verpakkingsafdeling. Zo is het aantal medewerkers in drie jaar tijd gegroeid van 18 naar 25.
“Maar we kunnen qua aantal medewerkers op onze afdeling niet evenredig groeien met onze wereldwijde afzet. Daarom moeten we extra capaciteit creëren. We houden ons nu bezig met een aanzienlijke investering in een nieuwe telmachine met bredere goten die meerdere zaden tegelijkertijd telt, wat onze capaciteit per tijdseenheid aanzienlijk vergroot. In plaats van in drie uur, kan een dergelijke machine dezelfde hoeveelheid in slechts één uur verwerken. De grootste winst behalen we op grote partijen van meer dan 1.000 zakjes tot 50 gram, maar ook voor kleinere batches is zo’n machine interessant”, zegt Heijink.

Kenmerkend is dat het hele bedrijf altijd gericht is op vooruitdenken. Een grotere efficiency mag geen concessies aan de veiligheid en kwaliteit betekenen. “Wij houden ons op de afdeling op dit moment ook bezig met de vraag of we wel of niet moeten investeren in een extra geconditioneerde ruimte voor bijvoorbeeld tomatenzaad. Dit om te voorkomen dat de kiemkracht ervan afneemt. We willen alles 100 procent in orde hebben. Daarnaast willen we dat de achttien operators van onze afdeling de machines nog beter leren bedienen. Dit vergroot het bewustzijn van de dagelijkse processen en verhoogt de efficiency binnen ons bedrijf.”